Laaste dagen in Tanzania...

Hoi allemaal,
zo heb je een week lang geen internet en zo kun je om de 2 dagen even op het www. Wel heel fijn! Dit keer heb ik iets langer de tijd, dus ik hoop dat ik lekker veel verhalen kwijt kan (als de computer het uithoudt tenminste, is al 1x gecrasht...!).
Het is hier nog steeds heerlijk weer. Overdag 26-29 graden en 's avonds en 's nachts koelt het hier in Tabora flink af. En dat is ook erg fijn! Over een paar uurtjes vliegen we terug naar Dar es Salaam, dan zijn we weer erg blij met de airco 's nachts, want daar koelt het dus niet zo veel af. Maar echt, dat zonnetje, altijd een zuchtje wind... HEERLIJK!!!

En by the way, die busrit van het vorige blogje hadden we echt niet willen missen, hoor! Was een avontuur op zich en we hebben er nog veel lol om gehad. Voor de terugweg zaterdag was trouwens een lift voor ons geregeld, dus dat was helemaal luxe.
Maar nu die ziekenhuisdag, ik had jullie een uitgebreid verslag beloofd, dus...
's Ochtends werden we door de Matrone van het ziekenhuis verwacht en hebben we eerst een stukje algemene info gekregen over het Nkinga Hospital (trouwens, de matrone noemt zichzelf als ze de telefoon opneemt 'mama nestore' en als je dan bedenkt dat het een hele lieve en beetje strenge dame van middelbare leeftijd is, is dat wel heel grappig! Voor wie de serie de dolle tweeling gelezen heeft, ze paste zo in het plaatje van de matrone van de kostschool waar die meiden op zaten!). Na dat algemene praatje mochten we werkelijk overal een kijkje nemen. Als eerste in het lab. En het is geweldig om te zien hoeveel handwerk er hier nog gedaan wordt (een eldorado voor de echte scheikundeliefhebber!), maar ook een aantal machines werkten goed en in de praktijk kunnen ze de meeste testen gewoon doen. Er werken in het hele ziekenhuis (officieel 150 bedden, onofficieel meestal 200-300 patienten) 4 artsen, die steeds in tweetallen dienst hebben, echt niet voor te stellen hoe die mannen moeten werken! Er zijn 4 afdelingen, de surgery ward (OK-patienten, vooral veel orthopedie en allerlei buik-OK's, de medical ward (soort interne afdeling, malaria, TBC, allerlei HIV/AIDS gebonden infecties), de pediatric ward (kinderafdeling en prematurenkamer) en de maternity ward (hoe kan het ook anders, kraam-, zwangerenafdeling en verloskamers). En dan is er natuurlijk de OK, waar we ook een uitgebreide rondleiding kregen (stel je voor, we moesten ons wel omkleden, maar mochten vervolgens overal gewoon komen. zelfs van de OK waar een spoedoperatie bezig was, mochten we foto's maken, deuren worden gewoon wagenwijd opengeslagen maar omdat we geen mondkapje droegen mochten we niet naar binnen... :).
Het was leuk om te zien de de patienten het helemaal leuk vonden dat er bezoek uit het westen was, van alle kanten kwamen er vragen om hen toch zeker ook op de foto te zetten! Overdag zijn de meeste patienten (met en zonder bed)gewoon lekker buiten en ze hebben steeds een linkervleugel en een rechtervleugel op iedere afdeling (mannen en vrouwen) en daartussenin een mooi aangelegd tuingedeelte, dat zag er echt goed uit! Verder zijn het vooral kleine 8 persoonskamers en op iedere afdeling 2 3 persoonskmers. Een IC of zo is er niet, maar de meest kritieke patienten liggen wel op de kamer naast de zusterspost met ramen ertussen, dus kunnen op die manier behoorlijk in de gaten worden gehouden.
Na echt een heel uitgebreide rondleiding zijn we even naar ons huisje gegaan waar Juliana een lekkere lunch klaar had gemaakt (Juliana is jarenlang gewend om voor Zweden te koken, en weet dus dat wij europeanen graag malse kip eten, in tegenstelling tot de tanzanianen, die liever een taaiere kippenpoot eten, dus we hadden echt lekkere malse kip, heerlijk!)

Na de lunch zijn Marije en ik heel snel terug gegaan, want we mochten de middag meekijken op de verloskamers! Nou ja, meekijken... Ik had een aantal handschoenen in mijn zak zitten voor het geval dat, en daar was ik heel blij mee!
Toen we binnenkwamen, was de overdracht net bezig, dus hoorden we meteen een beetje hoe het er voor stond, er waren 4 vrouwen die moesten gaan bevallen. 1 dame die prematuur gebroken vliezen had (ergens tussen 30 en 35 weken zwanger) en koorst, dus zij werd ingeleid (4e kindje, 3e keer prematuur). 2 dames die ww hadden en ook 2x een keizersnee gehad bij vorige zwangerschappen (6e kind en 3e kind) en 1 dame die ging bevallen van haar 6e kind en waar alles prima ging.
Wij dus eerst mee langs de kamers om ook te horen hoe het op de zwangerenkamer was. En toen we terugkwamen was de eerste dame net bevallen van een klein prematuur mannetje van 1800 gram (de verloskundige van t ziekenhuis was mee op de zwangerenkamer en de bevalling is door een student gedaan zonder supervisie, is hier de gewoontste zaak van de wereld). En dat ventje had het niet makkelijk, de enige ondesteuning die ze hier kunnen geven is zuurstof via een neusbrilletje en dat kreeg hij dus. Langzaam maar zeker knapte hij wel wat op en een half uurtje na de geboorte vond Mary (de verloskundige) het tijd dat hij naar de prematurenkamer ging. Dus ze wikkelde hem in zo'n prachtige afrikaanse doek en zou zo terug zijn...
Maar ze was de VK nog niet af of ik hoor de dame in het laatste bed (6e kind, geen bijzonderheden) roepen en hoewel ik geen swahili versta was het meer dan duidelijk dat ze persdrang had. Dus wat doe je dan: handschoenen aan! De haartjes waren al zichtbaar en ik had geen idee waar ik materialen kon vinden of wat hier gebruikelijk is, maar een bevalling doen is geen punt en zolang Mary in geen velden of wegen te bekennen is (en de studenten met z'n 5en ochtenddienst hadden, maar geen enkele student late dienst), dacht ik: dan pak ik die kleine aan. En zo ongeveer toen het koppie al geboren was kwam Mary terug, ze was niet eens verbaasd dat ik een bevalling aan het doen was, ze pakte gewoon een setje en gaf een doek aan om de kleine af te drogen. Dus dat was mijn allereerste bevalling in Afrika, nauwelijks een uur op de verloskamers! En hoewel ik natuurlijk niet kon praten met de dame in kwestie, ging het toch heel soepeltjes, echt een ervaren moeder. Ze heeft een kereltje van 2800 gram gekregen (net gewicht, gemiddelde is hier 2500 gram) en hij brulde nog voordat zijn voeten geboren waren :)
Echt leuk en heel bijzonder, ben nog steeds helemaal enthousiast als ik eraan denk.
Maar daar houdt het verhaal niet op, want er waren nog steeds die 2 dames die 2 keizersnedes in hun voorgeschiedenis hadden. En toen de arts een rondje kwam lopen rond 3 uur, was de knoop heel snel doorgehakt, ze zouden allebei opnieuw een keizersnee krijgen (net als in Nederland). Die arts is trouwens de oom van Barnabas, heel grappig, een klein wereldje hier. Nou, de kans om een keizersnee te zien lieten we natuurlijk niet schieten. Dus wij vragen of we allebei 1 keizersnee mee mochten kijken (de OK's zijn niet groot en we wilden niet in de weg lopen), maar daar was geen sprake van, we moesten toch echt allebei met beide keizersnedes meekomen. Ook goed, graag zelfs! Dus wij dachten dat we gewoon in een hoekje zouden kijken en dat Mary mee zou gaan om de kindjes op te vangen (want dat is hier ook de taak van de verloskundige). Maar niets daarvan, wij waren toch medical personnel en ik was zelfs midwife, dus het was helemaal niet nodig dat Mary ook mee zou gaan, de opvang van de kindjes konden wij toch prima met z'n tweeen doen? Dus zo gezegd, zo gedaan (we stonden al op de OK en de arts was al bijna begonnen toen we daar achter kwamen trouwens!) Dus we hebben die kids opgevangen (de opvangtafel is niets meer dan een schuine tafel met een doek erover, er is een ambuballon om met omgevingslucht te beademen en als dat nodig is kan het suction systeem even van de OK tafel geleend worden om wat slijm weg te zuigen uit het neusje en mondje). Maar gelukkig hadden allebei de baby's een prima start en daar waren we wel erg blij mee. Echt heel bijzonder en we hebben een geweldige middag gehad. Ik voelde me helemaal in m'n element, echt waar, wat is de verloskunde toch een superleuk vak!!!
Aan het einde van de middag nog even bij dat prematuur geboren mannetje gaan kijken op de prematurenkamer. Couveuses of zo hebben ze niet, hij lag lekker warm in de doeken gewikkeld en had een zuurstofkapje voor (zo eentje die wij bij volwassenen gebruiken om wat zuurstof bij te geven, z'n hele gezichtje zat bedekt!), maar daarmee ging het op dat moment in elk geval redelijk goed met hem, al heeft hij waarschijnlijk nog een hoop hindernissen te nemen.
Toen we rond 19.00 terug kwamen in ons huisje waren we moe maar heel blij met een middagje Afrikaanse verloskamers. Zo veel gezien in zo'n korte tijd en er zijn nog wel meer verhalen te vertellen, maar daar heb ik de tijd niet meer voor.

Hmm, wat zal ik verder nog even snel vertellen? Owja, had ik al verteld dat we van een deel van het ingezamelde geld in overleg met Barnabas en Paul (coordinator van SAN in Tabora) begin deze week al 160 kg rijst en 100 kg bonen hadden gekocht om uit te delen aan de families? Door SAN was al gezorgd voor een flinke voorraad schoolmaterialen die hard nodig waren, maar tijdens de bezoeken was al een paar keer ter sprake gekomen dat veel families moeite hadden om voldoende eten te kopen omdat de voedselprijzen zo sterk zijn gestegen de afgelopen tijd. En daarom was het dus echt heel gaaf om juist rijst en bonen te kopen, dat is hier toch de basis van het dagelijkse eten. Zaterdagmiddag zijn alle families bij elkaar gevraagd te komen in het 'kantoor' van SAN en hebben we de schoolspullen en het eten uitgedeeld. Echt waar, het was ontroerend om te zien hoe blij de gezinnen hiermee waren! We hadden aan het eind nog een 5 zakken rijst/bonen over en Paul weet precies de situatie van alle gezinnen, dus hij kon goed zeggen welke familie het nog extra hard kon gebruiken (oa Tatu en haar familie uit het vorige blogverhaal) en dus hebben we alles goed uit kunnen delen. Echt ongelofelijk, 5 kg rijst en 3 kg bonen per zak en dan zie je Tatu met 2 van die zakken op haar hoofd ontspannen naar huis wandelen! Dat moeten wij eens proberen, de rijst zou alle kanten op strooien en ik denk dat we het geen 300 meter volhouden...
Mijn tijd zit erop, strakjes vliegen we naar Dar es Salaam en dan zit ik woensdag opnieuw in het vliegtuig, opweg naar Mozambique.
Heel veel liefs en groetjes en zo,
Rachel